Giải phẫu CT sọ não (Anh - Việt)

Phần mềm Quản lý dữ liệu và Đọc kết quả CT Scanner (DocPhimCT)

1. Đặt vấn đề

Việc trả kết quả CT cho bệnh nhân bằng phiếu trả Xquang thông thường không thể đáp ứng được yêu cầu cần phải có một kết quả chi tiết, đầy đủ, thẫm mỹ, an toàn và việc quản lý dữ liệu kết quả không có hệ thống.

Trên toàn quốc, có những bệnh viện sử dụng phần mềm đọc phim CT nhưng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ (theo tác giả) yêu cầu trên.

2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu:

2.1. Tiêu chuẩn chọn lựa:

Tất cả bệnh nhân đến chụp cắt lớp tại phòng CT

2.2. Vật dụng nghiên cứu:

   - Máy vi tính (PC) + máy in

   - Bộ cài đặt Office ( 2000, XP hoặc 2003)

- Font sử dụng: Chương trình sử dụng font chữ Quang Nam Hospital, 2 bytes, kiểu gõ Telex, bảng mã VietWare X, bộ gõ Unikey của tác giả Phạm Kim Long.

   - Chương trình nghe nhạc Winamp, Các games: Xếp hình, Pôkemon, Xếp gạch, Lines.

   Phần mềm dựa trên cơ sở dữ liệu Access, nằm trong bộ Microsoft Office, không cần cài đặt thêm ngôn ngữ lập trình khác. Chú ý khi cài bộ Office nên cài đầy đủ phần Access. Khai thác phần mềm bằng các nút bấm (Buton) đẹp mắt.

2.3. Phương pháp nghiên cứu:

- Xây dựng một phần mềm về lĩnh vực công nghệ thông tin, đòi hỏi đáp ứng những yêu cầu cơ bản nhất cho người sử dụng, đó là sử dụng các nút bấm (Command button) hoặc nhắp chuột trên thanh menubar như những phần mềm khác trên môi trường windows.

- Ứng dụng các kỹ thuật lập trình để viết code bằng ngôn ngữ visual basic trong Access. Đây là một phần trong bộ Access của Microssoft Office. Việc viết phần mềm trên Access đơn giản hơn các ngôn ngữ khác, vì vậy nó dễ dàng chuyển đổi giữa các report trong access sang Word hoặc Excel.

- Phân tích thiết kế hệ thống. Xây dựng cơ sở dữ liệu tạo các bảng, truy vấn, viết môđun, tạo form, báo biểu. Thiết lập mối quan hệ giữa các bảng  mang tính thống nhất dữ liệu.

- Thực hiện thao tác hoạt động của phần mềm: Nhập thông tin bệnh nhân, lựa chọn kỹ thuật chụp phù hợp, đọc kết quả trả cho bệnh nhân đồng thời lưu lại tất cả thông tin trên theo từng ngày. Trích lưu và phục hồi dữ liệu theo tháng.

* Các bước tiến hành:

1.TỔ chỨc cơ sỞ dỮ liỆu:

a. Tạo mới cơ sở dữ liệu:

Mở Access, gọi lệnh File-New, trong hộp thoại New, chọn gờ General, chọn Database rồi OK. Trong hộp thoại File New Database gõ tên DocPhimCT.mdb. Xong nhắp Creat để tạo một cơ sở dữ liệu mới. Từ DocPhimCT.mdb lần lượt thiết kế các đối tượng cần thiết khác:

b. Cấu trúc thiết kế:

- Ngăn Tables: có một số Table được sử dụng làm xử lý tạm thời, một số chứa danh mục, một số chứa dữ liệu đang hoạt động, một số dùng trích lưu những số liệu đã "quá đát"

- Ngăn Queries:  Trao thông số hoạt động

- Ngăn Forms: Tạo mới các Form để nhập liệu và quản lý. Trong ngăn này chủ yếu xây dựng giải thuật bằng Procedure, không sử dụng macro. Vì vậy trình bày khá phức tạp và dài dòng, bù lại chương trình chạy ổn định hơn, dễ dàng convert cho các phiên bản Access khác.

Ví dụ: Đối với mục họ tên thì chỉ việc gõ vào đúng kiểu gõ Telex, không cần phải viết hoa các ký tự đầu và ngăn cách các từ bằng bao nhiêu khoảng trắng không cần biết, vì đã được cài đặt trong code:

HoTen = StrConv(NghiemTrang(HoTen), vbProperCase)

Dim ViTriSP As String, ViTriNay As String

    HoTen = Trim(HoTen): ViTriSP = InStr(1, HoTen, Space(1))

    If ViTriSP <> 0 Then

       Do

                 ViTriNay = ViTriSP

                 ViTriSP = InStr(ViTriNay + 1, HoTen, Space(1))

                 If ViTriSP = 0 Then Exit Do

        Loop

End If

- Ngăn Reports: dùng để in các báo cáo và in phiếu kết quả.

- Ngăn Macros: để tạo User menu trên thanh Toolbar.

- Ngăn Module: Chọn thư viện tham chiếu để khi lập trình có thể định nghĩa được Database và các hàm Right, Left v.v…

2. ChuẨn bỊ môi trưỜng:

2.1 Regional Settings - Number - Date:

Nhằm nhập số liệu ngày tháng theo trình tự dd/mm/yyyy (ngày/tháng/năm), lập công thức ngăn cách các đối số bằn dấu chấm phẩy, biểu diễn các giá trị bằng số với dấu chấm sau cột triệu, ngàng theo cách của người Việt:

Gọi Start - Settings - Control Panel. Trong cửa sổ Control Panel, nhắp đúp vào Regional Settings.

* Trang Number, chọn các mục: Decimal symbol = Dấu phẩy, digit grouping = Dấu chấm, List Separator = Chấm phẩy.

* Trang Date:

Mục Short date style, chọn dạng dd/MM/yyyy . Xong nhắp  Apply  rồi OK .   

   2.2 Display - Appearance:

   Để có thể đưa Font chữ Việt vào các hộp thoại:

   Gọi Start - Settings - Control Panel. Trong cửa sổ Control Panel, nhắp đúp vào Display.

Đối với máy cài Windows XP, từ màn hình desktop click phải chuột, chọn Properties. Cửa sổ Display Properties xuất hiện, chọn mục Appearance/ Advanced. Trong khung Item chọn và chỉ định Font Name và Font size (font Quang Nam Hospital với size = 11) cho các mục:

* Menu                      

* Message Box

* Active Tilte Bar                 

* Inactive Tilte Bar

* Icon                                   

* Selected Items

* ToolTip

III. HOẠT ĐỘNG:

   DocPhimCT có hai phần quan trọng:

* Đọc kết quả CT hỗ trợ cho bác sỹ đọc kết quả CT chính xác, đầy đủ, trình tự, ít bỏ sót chi tiết. Phần này được thiết kế để cập nhật dữ liệu bệnh nhân đến chụp CT. Có nhiều nút lệnh (Button Command) để thêm mới, chỉnh sửa, xoá, in kết quả …  Gồm 4 trang: Bản thân; Kết quả, Toa thuốc và Thêm ảnh Jpeg để chèn file ảnh:

+ Bản thân:  Số IDPhim, Họ tên, tuổi, địa chỉ, khoa phòng, chẩn đoán, ….  

* Số IDPhim: Số này không cần nhập vì khi thêm Bệnh nhân mới thì tự động tăng lên 1. Tuy nhiên, nếu lần đầu tiên sử dụng thì nên gõ vào số ID là 1.

* Họ tên BN: Không cần gõ ký tự hoa.

* Giới: Nếu tên bệnh nhân là nữ giới (phải có từ “thị” hoặc “nữ”) thì máy mặc định là nữ; còn không là nam.

* Sinh năm – Tuổi: Không nhớ năm sinh thì gõ trực tiếp số tuổi vào ô Tuổi. Ngược lại gõ vào ô tuổi thì sẽ xuất hiện năm sinh.

Tuy nhiên, đối với trẻ em dưới 6 tuổi, khi nhập năm sinh thì ô Tuổi sẽ thành ô Tháng để nhập số tháng tuổi, nên không thể hiển thị ngược lại ô năm sinh. Ví dụ: Khi nhập 2014 vào ô năm sinh, thì xuất hiện message: “Trẻ bao nhiêu tháng tuổi?” ta chỉ việc gõ số tháng tuổi là 20. Như vậy số 2015 không thể tự động sửa lại.

* Các mục: Thu, Thuốc, Miễn, Nợ không cần nhập dữ liệu.

* Các mục: Bệnh viện, Khoa phòng, Nhân viên chụp phải đăng ký trước, bằng cách chọn nút Danh mục ở forrm F01, sau đó khai báo các thông tin.

+ Kết quả: dùng để chọn bộ phận chụp và thông tin chi tiết về mô tả và kết luận bộ phận chụp, có hiện diện tên BS đọc kết quả (tên BS phải được đăng ký trước bằng cách nhắp đôi vào combo “BS đọc KQ”.

   
Ở trang này, khi chọn kỹ thuật chụp mà chưa nhập tên BS đọc phim thì không hiển thị nội dung về chi tiết kết quả và kết luận. Điều này nhằm tránh trường hợp BS không đọc nhưng vẫn có kết quả bình thường. Khi đó sẽ không in được kết quả, nhưng vẫn lưu được thông tin bệnh nhân đến chụp CT.

+ Toa thuốc: dùng để khai báo các vật tư tiêu hao đối với những bộ phận chụp có cản quang: như thuốc cản quang, bơm tiêm máy, … Phải đăng ký trước

+ Thêm Ảnh Jpeg dùng để chèn ảnh Jpeg của bệnh nhân (được chuyển qua từ máy CT).

* Quản lý dữ liệu bệnh nhân chụp CT Scanner, giúp quản lý dữ liệu bệnh nhân dễ dàng, có bảo mật tốt. Lưu trữ dữ liệu bệnh nhân một thời gian dài, không ảnh hưởng đến tốc độ làm việc của chương trình.

V. BÀN LUẬN:

   Đây là giải pháp hoàn thiện cho công tác quản lý dữ liệu bệnh nhân chụp CT Scanner. Chức năng tìm kiếm chuyên nghiệp, hiển thị realtime.

   DocPhimCT chạy ổn định trên Windows XP có cài Access từ Access 2000 đến Access 2003. Đã test trên Windows 7, 8, chương trình chạy tốt.

DocPhimCT áp dụng cho tất cả các cơ sở y tế có máy chụp Cắt lớp điện toán (CT Scanner) trên toàn quốc. 

Cài đặt DocPhimCT mang tính chuyên nghiệp nhưng sử dụng đơn giản. Tuy nhiên nếu copy file (khi PM  chưa  cài vào máy tính) thì sẽ bị lỗi, không hoạt động. Đây là vấn đề mang tính bảo vệ cơ sở dữ liệu của một phần mềm.

VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1.                  Tin học:

- Giáo trình cơ sở dữ liệu - NXB Giáo Dục - 2005

- Kỹ năng lập trình trong Access - Ông Văn Thông - NXB Thống Kê.

- Tự học lập trình Visualbasic - Đậu Quang Tuấn - NXB Trẻ - 2000

- Tài liệu trên net.

2.                  Y khoa:

- Hình ảnh học sọ não. Hình ảnh học cột sống và ống sống – Hội CĐHA TP. Hồ Chí Minh.

- Chẩn đoán phân biệt trong CT - Bs Phí Ích Ngị dịch  - TP. Hồ Chí Minh 1998

- Đọc phim CT chấn thương sọ não - TS Phạm Ngọc Hoa, ThS Lê Văn Phước - 2003.

- Nhiều tài liệu khác.

Abstract

Data management and READ OUT THE ct Film software

(DocPhimCT)

Background:  The read out CT result by a usual Xray-Form to patient there can not meet request necessitates a detail result, fullness, nice, secure and unsystematic resulting data management

   A productive software construction, easy-to-use, meet request is chalk out. Friendly interface with user. 

Population and method: All patient come to exam at CT room.

Apply programming techniquess to write code by language visual basic in Microsoft Access. It more simply programming languages than different.

      Result:

DocPhimCT run settle downs above all Windows have fastens MS Access (MS Access 2000 to MS Access 2003). DocPhimCT applicator to give all intermuscular that Health Service has Computed Tomography scanner  is nationally upper. 

Conclusion: This is completed solution to data management work. However, still one a couple is limitative in programming. The software is developping.